BÁNH CHƯNG – BIỂU TƯỢNG TẾT TRUYỀN THỐNG VIỆT NAM

“Bên ngoài xanh lá dong xanh.

Bên trong nếp mỡ, đỗ hành hạt tiêu.

Gói nghĩa tình, gói yêu thương.

Dẻo thơm từ thuở Lang Liêu tới giờ.”

Câu thơ xuất phát từ sự tích “Bánh chưng, bánh giầy”. Chuyện kể rằng nhân dịp giỗ tổ, vua Hùng Vương thứ 6 triệu tập các quan Lang (các con của nhà vua) và truyền rằng: vị quan Lang nào tìm được món lễ vật dâng lên tổ tiên hợp ý thì sẽ được kế nhiệm ngôi vua.

Trong lúc các vị quan Lang lên rừng, xuống biển tìm châu ngọc và các sản vật quý để làm lễ vật, người con trai thứ 18 tên là Lang Liêu – người nghèo khó nhất trong số các vị quan Lang nhưng lại có đức tính hiền hậu, hiếu thảo với cha mẹ – đã dùng những nông sản thường ngày gồm gạo nếp, đỗ xanh, thịt lợn và lá dong để làm ra hai loại bánh chưng và bánh dầy tượng trưng cho trời và đất làm lễ vật dâng vua.

Lễ vật của Lang Liêu đã khiến Vua Hùng vô cùng ưng ý và đã truyền ngôi cho Lang Liêu. Từ đó, bánh chưng, bánh giầy đã trở thành một phần không thể thiếu trong truyền thống Việt Nam những ngày Tết, được dùng trong nghi thức thờ cúng tổ tiên, thể hiện tấm lòng uống nước nhớ nguồn đối với ông cha.

Bánh chưng không hề lẫn hay phỏng theo bất kỳ loại bánh nào của các quốc gia khác. Một chiếc bánh chưng ngon và đẹp đòi hỏi sự cẩn thận và tinh tế cao độ trong việc lựa chọn nguyên liệu. Không phải ngẫu nhiên dân gian có câu “nếp cái hoa vàng”, bởi bánh chưng phải được nấu bằng gạo nếp. Thịt thì phải được lấy từ lợn được chăn nuôi bằng cám rau và gạo, như thế thịt lợn mới ngon, mới dai mà không bị bở. Những chiếc lá dong gói bánh phải còn tươi màu xanh, tàu lá nguyên vẹn.

Chiếc bánh chưng mềm dẻo cần được đun sôi trong một chiếc nồi lớn, đều lửa thường xuyên ít nhất trong 12 tiếng. Bánh sau khi chín kỹ cần được rửa sạch bằng nước và lau đi những lớp bọt trên mặt lá bánh.

Thời buổi hiện đại, con người có thể nhìn thấy và thưởng thức bánh chưng quanh năm. Nhưng vào những dịp Tết, quây quần cùng gia đình để ăn những chiếc bánh chưng thì mới có thể cảm nhận được hương vị Tết ấm cúng, quý giá và ấm áp vô cùng.